Grafika rastrowa

Grafika rastrowa, zwana inaczej bitmapową stosowana jest do prezentowania ilustracji, zdjęć czy obrazów. Najczęściej wyświetla się ją na monitorze komputera, ale jest również spotykana w druku. Obrazy wykonane za pomocą grafiki rastrowej wykonane są za pomocą pikseli, małych punktów rozmieszczonych na specjalnej, pionowo-poziomej siatce.

Czym się różni grafika rastrowa i wektorowa?

Najczęściej podawaną różnicą między grafiką rastrową i wektorową jest rozmiar pliku. Grafika wektorowa generuje lżejsze pliki bez wpływu na jakość obrazu czy zdjęcia. Jednak jeśli chodzi o wybór formatu, to grafika rastrowa daje możliwość zapisania obrazu w dowolnym formacie, a także edytowania w każdym programie graficznym, np. GIMP lub Photoshop w przeciwieństwie do wektorowej, której twory zapisuje się w konkretnym formacie i obsługuje się za pomocą konkretnego oprogramowania. Z drugiej strony wektor podlega skalowaniu bez straty na jakości. Pliki w grafice rastrowej słabo się skalują, a im większa rozdzielczość tym cięższy plik. Wbrew pozorom nie da się określić, który rodzaj grafiki jest lepszy, ponieważ obie się uzupełniają. Odpowiedni format pliku będzie zależał od potrzeb i planowanego zastosowania.

Grafika rastrowa to obok wektorowej często używana forma zapisu obrazu. Obie formy wzajemnie się uzupełniają w fotografii, drukarstwie, ilustracji czy innych formach tworzenia obrazu. Plik rastrowy składa się z prostokątnej statki, na której mieszczą się takiej samej wielkości punkciki zwane pikselami. Formaty rastrowe idealnie nadają się do zdjęć na stronach internetowych, ale też obrazów realistycznych, a także wielkoformatowych grafik wykorzystywanych do druku. W grafice rastrowej stosuje się popularne formaty kolorów: RGB oraz CMYK. Grafika rastrowa najlepiej sprawdza się przy projektach grafik wielobarwnych wykorzystywanych do druku, np. banery reklamowe, billboardy, grafiki pełnokolorowe na samochody i plandeki, ulotki, katalogi, planery, kalendarze, plakaty.

Pixmapa i bitmapa

Bitmapa, inaczej mapa bitowa, to obraz w postaci pliku, który wykorzystuje rastrowy sposób prezentacji dwumiarowej grafiki. Zawiera mnóstwo informacji o każdym pikselu – o palecie kolorów i ich głębi. Dzięki bitmapie przeglądarka wyświetla odpowiedni obraz na stronie internetowej. Im lepiej zoptymalizowany obraz tym szybciej wyświetlony zostanie w Internecie, gdzie czas otwierania witryny ma znaczenie.

Pixmapa to również ważne zagadnienie w grafice rastrowej. Jest to bardziej ogólne pojęcie mapy bitowej. Jak sama nazwa wskazuje jest to mapa pikseli. Jeżeli zawiera ona wartości binarne to wtedy możemy mówić o bitmapie. Bardzo często te dwa pojęcia używa się wymiennie.

Zalety i wady grafiki rastrowej

Wykorzystanie grafiki rastrowej ma sporo zalet. Jedną z nich są piękne efekty gradientów i wyświetlanie cieni. Kolejnym, docenianym przez grafików jest bogactwo i głębia kolorów, a także kontrastu, nasycenia i jasności, dzięki czemu możemy uzyskać naprawdę niezwykłe efekty. Sprawdzi się zatem przy projektach zdjęć fotorealistycznych, złożonych z wielu detali i kolorów. Dodatkowo używa się w niej popularnych typów plików, co daje możliwość wykorzystania jej w wielu projektach na całym świecie. Ważnym aspektem jest również możliwość stosowania najlepszych programów do obróbki fotografii cyfrowej, a także zastosowanie retuszu i korekty oraz fotomontażu.

Grafika rastrowa ma jednak swoje wady. O jednej już wspomnieliśmy, czyli duży rozmiar pliku. Musimy naprawdę przemyśleć i dostosować swój projekt, aby ciężkość pliku nie wpływała na jego używalność. Podczas powiększania obrazu traci się jego jakość, otrzymujemy nieładną „pikselozę”. W wyniku kompresji niestety możemy uzyskać obraz z małą ilością detali i postrzępiony, zwłaszcza wtedy, kiedy użyjemy kompresji stratnej do pliku JPG. Nie ma też możliwości konwersji do wektorów.

Formaty grafiki rastrowej

Obrazy w grafice rastrowej są zapisywane w wielu formatach. Lista jest dość długa, ale nie wszystkie są tak samo popularne. Najbardziej znane to:

JPG – Mapy bitowe JPEG
TIFF – Mapa bitowa TIFF
PNG – Format Portable Network Graphics
PSD – mapa bitowa – rastrowa Photoshop
GIF – mapa bitowa CompuServe
BMP – Mapa bitowa Windows / Mapa bitowa.