Jak dobrać kolory do strony internetowej
Podobnie jak w przyrodzie, także w dalszym i bliższym otoczeniu człowieka ogromne znaczenie mają kolory. Na pozór przypadkowe połączenia barw czy jednolita kolorystyka wpływają na ludzką psychikę zarówno w obszarze świadomości, jak również podświadomości. Stąd znajomość symboliki poszczególnych kolorów jest nieodzownym elementem marketingu i reklamy. Dotyczy to i tradycyjnej prasy, i stron internetowych.
Serwisy informacyjne, portale społecznościowe, sklepy czy strony firmowe muszą się od siebie różnić, jednocześnie zachowując wiele cech wspólnych. Jednym z głównych kluczy jest właśnie kolor. Opisując problematykę psychologii barw, wygodnie jest stosować jako synonim słowa „kolor” wyrażenie „barwa”, chociaż w fachowej literaturze pojęcia nie są tożsame. Barwa odnosi się do wartości mierzalnych (w druku i na wyświetlaczach), a kolor to przede wszystkim wszelkie wrażenia zmysłowe.
Jaki wpływ mają kolory w codziennym życiu
Chociaż każdy człowiek ma swoje ulubione kolory, otaczając się nimi w domowej przestrzeni bądź kompletując garderobę, to ich wpływ na psychikę bywa bagatelizowany. Okazuje się, że powinno być inaczej. Oczywiście znaczenie poszczególnych barw i połączeń ma związek nie tylko z daną osobą, ale też z kulturą i miejscem. Co ważne, do dziś jest kilka uniwersalnych kodów, prawidłowo odczytywanych przez osoby wychowane w innej kulturze.
Zieleń to przede wszystkim kolor natury i spokoju. Czerń kojarzy się z powagą, dostojnością. Równie często symbolizuje ona śmierć. Czerwień to uniwersalny kolor, który we wszystkich swoich odmianach symbolizuje miłość, ale i – co ciekawe – przemoc. Jest żywy to i pełen energii kolor. Biel symbolizuje niewinność. Siłą kolorów jest to, że mogą oddziaływać na ludzką psychikę, wpływając na samopoczucie i na szybkość podejmowania decyzji. Poza czynnikami kulturowymi na prawidłowe postrzeganie barw mają wpływ takie czynniki, jak wiek, płeć, wykształcenie i indywidualne doświadczenie. Kolorystyka otoczenia powinna być też dostosowywana z myślą o miejscu i tym, do czego dana przestrzeń jest przeznaczona.
Wiedzą coś o tym choćby projektanci wnętrz i architekci zajmujący się przestrzenią publiczną. Analogicznie jest z przestrzenią wirtualną, gdzie specjaliści dobierają kolory na stronę internetową zgodnie z docelową grupą i rodzajem serwisu. Kolory www mają przyciągać, uwiarygadniać, zaś przy e-commerce dodatkowo zwiększać odsetek decyzji zakupowych. Kolorystyka rozumiana jest zarówno jako motywy graficzne (jak logotypy), fotografie, ikonki i tło.
Czym jest koło barw
Określone kolory mają nie tylko znaczenie, ale też w odpowiedni sposób oddziałują na siebie. Podobnie jak w modzie czy w wystroju wnętrz, także przy doborze kolorystyki strony internetowej należy zwrócić uwagę na to, czy dana kompozycja będzie do siebie pasować. Niekiedy też warto pokusić się o kontrast, chcąc osiągnąć nieoczywisty efekt. Niezależnie od oczekiwań, należy poznać zasady mieszania się i powstawania nowych odcieni. Przydatnym narzędziem do tego celu jest koło barw.
Zasada działania koła barw opiera się na zamkniętym cyklu, gdzie poszczególne kolory zajmują określone miejsce. Na kole każdy kolejny odcień powstaje jakby z sąsiedniego. Kolory więc nie są umieszczone przypadkowo, ale według schematu. Poza kolorami sąsiadującymi trzeba wspomnieć o tych kolorach, które znajdują się po przeciwstawnych stronach.
Koło barw złożone jest z kilku płynnie przechodzących jeden w drugi okręgów. Najczęściej minimalny zestaw kolorystyczny składa się tylko z trzech barw. Co ważne, używając żółtego, niebieskiego i czerwonego, można uzyskać dowolny odcień. Poza barwami głównymi na kole barw spotyka się odcienie pochodne, powstałe na skutek połączenia barw podstawowych (do tej grupy należą między innymi fioletowy, pomarańczowy i zielony).
Dopełniające kolory w projekcie strony WWW
Trzecią grupą są kolory dopełniające, powstające z połączenia barw głównych i podstawowych, jakie znajdują się na przeciwległych stronach koła (tutaj można wymienić granat czy, brąz czy khaki). Dopełnieniem koła barw są kolory złamane – gama ta powstaje na skutek połączenia trzech wcześniej wymienionych grup (tutaj za końcowy odcień odpowiada procent kolorów dopełniających).
Opisując koło barw, warto też podzielić kolory na ciepłe i zimne. Pierwszą grupę tworzą pochodne żółtego, czerwonego i pomarańczowego. Do kolorów zimnych (chłodnych) zalicza się te zbliżone do fioletu. Podział na ciepłe i chłodne kolory ma duże znaczenie, kiedy dobiera się kolory na stronę internetową, ponieważ kolory ciepłe wydają się być bliżej obserwatora niż chłodne. Można też klasyfikować kolory jako chromatyczne i monochromatyczne. Pierwsza grupa to wszystkie kolory poza czernią, bielą i szarością. Druga obejmuje odcienie jednej barwy.
Dostosowanie kolorystyki do grupy docelowej
Adaptacja strony www do określonej grupy odbiorców to coś więcej niż treść i wszelkiego rodzaju grafiki. O powodzeniu projektu decyduje też kolorystyka. Żywe i zarazem zmuszające do działania kolory, jak między innymi czerwień, mogą zwiększać poziom sprzedaży w przypadku sklepów internetowych. Jako że czerwony jest intensywny emocjonalnie, to używa się go przede wszystkim przy tworzeniu nagłówków zachęcających do natychmiastowego zakupu.
Zdarza się też, że kolorystyka stron serwisu wynika nie tyle ze znajomości psychologii kolorów, lecz z innych czynników. Wiedzą o tym między innymi właściciele serwisów związanych z drużynami sportowymi, gdzie używa się kolorystyki znanej z herbu czy stroju drużyny. Jako grupę docelową można uznać też naród czy wspólnotę religijną. Wtedy odnoszenie się do symboliki danego koloru wygląda podobnie jak w powyższym przykładzie.
Należy też pamiętać o negatywnych konotacjach danego koloru – np. w krajach arabskich biel połączona z niebieskim może wywoływać skojarzenia z flagą Izraela. Dostosowując kolory na stronę internetową, trzeba brać pod uwagę wiek osób, do których przeznaczony jest serwis. Oczywiście błękit czy zieleń są uniwersalne, ale już brąz przy stronie dla nastolatków czy róż dla seniorów to niewłaściwe połączenia.
Przyjęło się też, że dla projektantów stron internetowych znaczenie ma płeć. Spersonalizowane serwisy dla dziewcząt i kobiet muszą różnić się od typowo męskich, nawet jeśli czasem będą one uchodzić za kontrowersyjne. Co oczywiste, znaczenie dla kolorystyki ma treść. Im swobodniejsza czy nawet rozrywkowa, tym więcej żywych kolorów. Natomiast przy serwisach informacyjnych zbyt żywa kolorystyka mogłaby negatywne wpływać na odbiór komunikatu. Żywe kolory mogłyby kojarzyć się nie z rzetelnością, ale z szukaniem sensacji (świetnym przykładem są czerwone nagłówki tabloidów).
Kilka podstawowych zasad używania kolorów na stronie internetowej
Pomimo wielu indywidualnych różnic w odbiorze danego koloru czy odcienia, są pewne uniwersalne kody. Warto je poznać i następnie wykorzystać, tworząc lub przeprojektowując stronę internetową. Czerwony – oznacza energię, miłość, namiętność. Powszechnie spotyka się w e-commerce oraz na portalach erotycznych. Symbolika czerwieni to też, a może przede wszystkim, odcień. Żółty – kojarzący się ze słońcem kolor dla sporej grupy utożsamiany jest ze szczęściem, z radością.
Ponadto wykorzystywany jest jako barwa ostrzegawcza. Niebieski – kolor utożsamiany z zaufaniem, spokojem, lojalnością i porządkiem najczęściej spotyka się na stronach banków, towarzystw ubezpieczeniowych i organizacji (rządowych i pozarządowych). Zielony – główne skojarzenie to natura, stąd kolor ten spotyka się wszędzie tam, gdzie zachodzi potrzeba podkreślenia związku ze środowiskiem.
Wybierają go między innymi sklepy internetowe ze zdrową żywnością, firmy zajmujące się pielęgnacją ogrodów i serwisy zrzeszające miłośników natury. W psychologii kolorów zieleń uważana jest też jako wzmacniająca kreatywność, stymulująca do działania. Pomarańczowy – wyrazisty odcień łączy się zarówno z energią, jak również z radością i zabawą.
Orendż można spotkać na stronach organizacji sportowych (nawet jeśli nie ma go w herbie) i serwisów stworzonych z myślą o dzieciach. Czarny – podczas gdy dla wielu czerń to powaga i nawet żałoba, to dla innych kwintesencja dobrego smaku i elegancji; sugeruje też władzę, wpływy i ekskluzywność. Stąd kolor czarny powszechnie spotyka się na stronach sklepów internetowych wyspecjalizowanych w artykułach z wysokiej półki. Biały – kolor ten łączy się nie tylko z niewinnością (także dziecięcą), ale też wzmacnia siłę intuicji. Biel to również ochrona przed negatywnymi emocjami i zarazem swoista zachłanność na życie, chęć parcia do przodu.
Różnice między RGB i CMYK
W świecie kolorów cyfrowych znaczenie mają poszczególne metody zapisu, pozwalające na jak najbardziej dokładne odwzorowanie rzeczywistość (uwaga ta dotyczy przede wszystkim fotografii). Dla projektantów grafik podstawowa kwestia wyboru metody zapisu wynika z tego, czy obraz ma być drukowany, czy będzie tylko wyświetlany na ekranie komputera czy telefonu.
Obecnie wśród branży poligraficznej wyróżnia się dwa podstawowe standardy (RGB i CMYK). RGB to standard stosowany przy opisywaniu kolorów na ekranach. Angielski skrót oznacza trzy składowe kolory (red – czerwień, green – zieleń, blue – niebieski); na każdy z nich przypada po 256 tonacji. Co ważne z punktu widzenia projektanta strony internetowej, przy modelu RGB kolorystyka jest bardzo zbliżona do tego, jak barwy odbierane są przez ludzkie oko.
Drugim standardem w opisywaniu kolorów jest CMYK. Nazwa jest angielskim skrótowcem, pochodzącym od jasnoniebieskiego (cyan), fioletowo-czerwonego (magenta), żółtego (yellow) i czarnego (tutaj oznaczonego nie jako „black”, ale „K”). Technologia CMYK wykorzystywana jest do opracowywania grafik z przeznaczeniem na urządzenia drukujące.
Ze względu na ograniczenia związane z właściwościami tuszu przestrzeń kolorystyczna jest nieco uboższa od tej znanej z RGB, ale wciąż wystarczająca do wykonania wysokiej jakości kolorowych wydruków. Można także braki w przestrzeni kolorystycznej CMYK-a rekompensować poprzez użycie dodatkowych farb. Znajomość psychologii kolorów to oręż, z jakiego powinni korzystać projektanci i właściciele stron www. Z punktu widzenia odbiorcy ważniejsze są nie indywidualne doświadczenia tworzących stronę internetową, ale ogólne i środowiskowe kody.